Ezdailik ve Alevilik Benzerlikleri 1 (Hamza Aksüt)

Ezdaîler (Ezidî – Yezidi) ve Alevîler Arasındaki Benzerlikler

1- Ahiret Kardeşliği: Son yıllarda müsahip sözcüğünün öne çıkarılmasına karşın, Alevîler arasında ahiret kardeşi terimi de yaygınlıkla kullanılıyordu.Bunu günümüzde kırsal kesimlerde belirlemek mümkündür. Ezdaîlerde bu terimin karşılığı “biraye ahiretî (ahiret kardeşi)” şeklinde kullanılmaktadır.

2- Sancak: Her dede ocağının bir sancağı vardır. Sancak bir semboldür. Özellikle 10 Muharrem günü sancak açılır. Örneğin Hacı Kurêş ve Ali Seydi Ocaklarının sancağı Karayılan’dır. Ezdaîlikte beş bölge vardır ve bu bölgelerin ayrı ayrı sancağı vardır.

3- Bıyık: Her iki toplulukta bıyık çok önemli bir simgedir. Üstelik, her iki toplulukta da bıyığın biçimi şaşılacak derecede aynıdır. Bıyık kesmek son derece kötü birşey olarak görülür.

4- Din adamı hiyerarşisi: Alevîlikte Pir, Mürşit gibi basamaklardan oluşan yapılanma, Ezdaîlikte de vardır. Hatta; mürşit, ferraş gibi terimler ortaktır. Her iki yapıda, din adamları ile talipler arasında evlilik yasaktır.

5- Kara Kitap: Ezdaîlerin kutsal kitaplarından biri, Kara Kitap anlamında olan “Mushaf ê Reş”tir. Bazı Alevî dede ocaklarında Kara Kitap’ın olduğuna dair söylentiler vardır. Alevîlik’teki Buyruk bile bazen bu adla anılmaktadır.

6- Evrenin Yaratılış Teorisi: Alevîliğin ve Ezdaîliğin evrenin yaradılışına ilişkin anlattıkları hemen hemen aynıdır.

7- Kadın: Her iki yapıda kadının toplumdaki yeri, öteki topluluklara göre daha ileridir.

8- Tavşan Yasağı: Ezdaîler de Aleviler ve Şiiler gibi tavşan yemez.

Hamza Aksüt, Alevîler