...Bir diğer anlatıma göre de Bamasur Horasan'ın Meşed (Ateş Kenti) kentinde Bezircan köyünde asasını ateşin içine atar ateş söner ve yalnız asasının ucunda köz kalır. (Közün adı Kosigi'dir.) Bunun üzerine "Artık burada ocağımız tütmez gitme vakti geldi" der ve Kosigî'yi havaya atar. Palu'ya düşer. Tekrar havaya atar bu defa da Muxundu'ya düşer. Varır bakar ki ucu ateş olan asa düştüğü yerde yeşermiştir. (Baba Mansur'un bu kerameti oğlu Seyit İbrahim'den devam eder. Lakapları "Çik Fıryanlardır." 'Çik Fıryan' Ateşi uçan veya ateş uçuran anlamındadır.
Seyit İbrahim'in aynı yöntemle Pülümür tarafına göçtüğü anlatılır. Bir anlatıma göre Mansur'un elindeki meşhur bu değnek / asa "Trawiy'nin evinin önündeki dut'tur." (Bak. Trawiy'nin dutu) Duvarı yürütüp ikinci ev yaptıktan sonra ise ikinci bir dut ağacı diker. Bir diğer söylenceye göre ise bu asa şu anda ocağın bulunduğu yerdeki dut ağacıdır. Bir anlatıma göre de Bamasur'un ilk ev yerinin yanındaki dardağan ağacı Bamasur'un asası olan ağaçtır. Asasını taşın ortasına çakar ve yeşerir. Bu ağaç yaklaşık 69 yıl kadar önce kurur, ancak aynı yerde bir daha yeşerir. Asanın dardağan veya dut olması Alevî inancı açısından önem arz etmektedir. Dardağan Kürtçede Tawiy, Dut ise Tu olarak isimlendirilmiştir. Her ikisinin ses fonetiği olarak biri birine yakın olması Batini manada her iki ağacin da Kürt Kızılbaş dilinde önem arz etmektedir. Zaten Bamasur'un ilk ev yaptığı yerde hem Tû hem de Tawiy vardır. Bir anlatıma göre dardağan (Tawiy) olması ihtimali daha yüksektir. Ta= çubuk Wîy=onun "Onun Çubuğu" anlamını pekiştirmektedir. Bazı anlatımlara göre Tawiy (dardağan) ağacını ilk getiren Bamasur olmuştur. Muxundu'da "Dara Bamasur" tanımlaması da söz edilir. Ayrıca erkân darı sözü de bu paralellikte yer alır. Türkçe de dardağan tanımlaması da bize ister istemez Alevi erkânındaki dar uygulamasını hatırlatır. Dardağan meyvesinin dışının kırmızıya çalması, ateşi veya kırmızı (ışığı) çağrıştırması; çekirdeğinin de inciye benzemesi ve incinin yaradılış efsanesini çağrıştırdığı için incinin kutsal olması Tawiy (dardağanın) kutsallığını güçlendirmektedir. Bir başka önem de Ta= çubuk, elif, doğruluk, derviş ve peygamber asası olması; Wîy=Hu=Tanrı veya ışığı çağrıştırması, "tanrı yolu veya tanrı değneği" anlamını kutsallaştırır.
Dara Bamasur olarak bilinen ağaç bugün Muxundu (Darıkent) yerleşim merkezinde yer almaktadır. Bir anlatıma göre Bamasur Muxundu'ya ilk yerleştiği zaman bu meşe ağacının altında cem yapmıştır. Bugün tamamen kurumasına rağmen kuru parçalar meydanda olduğu gibi durmaktadır. Dersim mitolojisinde, Şah Haydar da denilen Duzgı Bava ve Dewrêş Cemal, kış gününde kuru ağaç dallarına asaları ya da tarikleri ile dokunarak, onları yeşillendirmekte ve hayvanlarını beslemektedir. Kureş efsanesinde ise, yere dikilen asa yerine iki ağaç yetişir. Ayrıca meşe dallarına vurarak onları yeşertmesi ve onları keçilerine yedirmesi Duzgı'nın ve Kureş'in efsanesinde geçen ortak özelliktir...
+ Kaynak: Seyfi Mûxûndî, Alevî Kürtlerde Dua ve Gûlbengler, Kalan yayınları
KÜRTÇE SÖZLÜK:
Tû= Dut
Wî= O
Çîk= Kıvılcım (Maraş Alevî Kürtlerinde "ÇÎK" "Yıldız" olarak da kullanılır)
Firîn= Uçmak
Dar= Ağaç
Ta, Tarik, Tariq, Ço= Çubuk, uzun çubuk, değnek
Tawîy?, Tihok= Dardağan
...
...
Hiç yorum yok :
Yorum Gönder
Yorum yapmak için yorum gönder butonuna tıklayın. Yorumlar kısa süre içinde görünecektir.